ریزش مو چیست؟
کلینیک پریما
۰۲۱۲۲۸۱۵۷۴۹
اصطلاح پزشکی برای ریزش مو، آلوپسی است. ریزش مو در این اصطلاح می تواند حتی بر اثر بیماری‌های سر و یا بروز زخم و آسیب‌دیدگی در ناحیه سر باشد.
- آلوپسی می تواند به‌طور کلی و پراکنده و یا به صورت موضعی و ناحیه ای باشد.
- آلوپسی می تواند سر و یا دیگر نقاط بدن را درگیر کند.
- آلوپسی می تواند بر اثر رویش موهای بسیار ضعیف و نازک شدن موها باشد.
- ممکن است نواحی از پوست کاملا طاس شوند.
- ریزش مو می تواند همراه با بیماری پوستی و یا زخم و ترومای پوستی باشد.
متاسفانه، درمان ریزش موی سر ممکن است کار آسانی نباشد، اما روش جلوگیری از ریزش مو به طور متنوع و بسیاری وجود دارد که با انجام آنها می‌توانید از ریزش بیشتر موهایتان پیشگیری کنید.
چه کسانی به ریزش مو دچار می شوند؟
از آنجایی که تمامی فولیکول‌های مو در زمان رشد جنینی، شکل می‌گیرند، پس ممکن است شما در هر سنی در زندگی خود با مشکل ریزش مو یا آلوپسی مواجه شوید.
ریزش مو در تمامی افراد زیر ممکن است رخ دهد:
- ریزش مو در زنان و مردان
- کودکان و بزرگسالان
- افرادی با هر رنگ و جنس مویی
ریزش مو در زنان و مردان ممکن است یک مشکل منفرد باشد و یا با بیماری یا مشکل دیگری همراه باشد. بسته به علت ریزش مو، این مشکل ممکن است موقتی یا دائمی باشد.
ریزش مو سکه ای و آلوپسی به صورت ناگهانی و به طور کانونی اتفاق می‌افتد و به طور معمول هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان رخ می‌دهد. این یک بیماری خود ایمنی در نظر گرفته میشود که در آن فولیکول‌های مو به اشتباه مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می‌گیرند. در
برخی موارد ممکن است طاسی سکه ای توسعه پیدا کند و آن ناحیه به طور کامل طاس شود.
مو چگونه رشد می کند؟
مو در اغلب مناطق پوست به جز کف دست‌ها، کف پاها، لب‌ها و پلک‌ها رشد می کند. میزان ضخامت و طول موها در هر یک از نواحی پوست متفاوت است.
موهای کرکی موهایی بسیار نازک، نرم و با رنگ روشن هستند که طول آنها کوتاه است.
موهای ترمینال یا آندروژنیک، موهای ضخیم‌تر، تیره‌تر و بلند‌تر هستند. ساقه‌ی مو با سرعتی در حدود ۱ سانتی متر در ماه رشد می کند. این رشد بر نتیجه‌ی تقسیم سلولی در پیاز مو که در فولیکول مو قرار دارد، ایجاد می شود. سلول‌ها سه لایه را در ساقه‌ی مو ایجاد می کنند
(مدولا، کورتکس و کوتیکل) که عمدتا از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است (این پروتئین همچنین اصلی‌ترین ماده در ساختار پوست و ناخن است).
رشد موها دارای یک چرخه است. البته چرخه‌ی رشد تمامی موها با یکدیگر همزمان نیست و هر یک از موها به‌طور کاملا تصادفی و غیرقابل پیش‌بینی می تواند در مرحله‌ی متفاوتی از چرخه‌ی رشد خود باشد. ۳ فاز اصلی در چرخه‌ی رشد مو عبارتند از:
آناژن: موهایی که به‌طور فعال در حال رشد هستند، اغلب موها در این فاز قرار دارند.
کاتاژن: دوره‌ای که بین دو تا سه هفته طول می کشد و در این زمان رشد مو متوقف می شود و فولیکول مو کوچک می شود. معمولا بین ۱ تا ۳ درصد از موها در این فاز قرار دارند.
تلوژن: مو در فاز استراحت قرار میگیرد و بین ۱ تا ۴ ماه در این حالت می ماند. تا ۱۰ درصد از موها ممکن است در این فاز باشند.
میزان رشد کلی موهای شما بستگی به این دارد که دوره‌ی آناژن موهای شما چقدر طول کشیده است. موهای کوتاه در بدن ما مانند موهای ابرو، مژه‌ها و موهای دست و پا دارای دوره‌ی آناژن کوتاهی هستند که در حدود یک ماه طول می کشد. موهای سر می توانند دوره‌ی آناژنی
تا ۶ سال یا بیشتر داشته باشند.
علت ریزش مو چیست؟
طاسی سر با الگوی مردانه و زنانه
DHT (دیهیدروتستوسترون)
طاسی سر با الگوی مردانه و زنانه بر اثر حساس بودن بیش از حد فولیکول‌های مو ایجاد می شود. این موضوع به حضور هورمونی به نام دی هیدروتستوسترون (DHT) مربوط می شود که از هورمون‌های مردانه به نام تستوسترون تولید می شود. در صورتی که مقادیر بیش از حد از
هورمون دیهیدروتستوسترون در اطراف فولیکول مو باشد، فولیکول مو به آن واکنش نشان می دهد و در نتیجه ساقه‌ی مو ضعیف و نازک می شود و موها برای دوره‌ی کوتاه‌تری در فاز رشد خواهند بود. طاس شدن سر در این حالت به تدریج رخ می دهد چرا که فولیکول‌های مو در
زمان‌های مختلفی به هورمون DHT واکنش نشان می دهند.
آلوپسی آره‌آتا (areata) یا طاسی منطقه‌ای
عدم تعادل سیستم ایمنی بدن
آلوپسی آره‌آتا (areata) یا طاسی منطقه‌ای یا طاسی سکه‌ای، یک بیماری خود ایمنی است. وظیفه‌ی سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی محافظت از بدن در برابر حمله‌ی ویروس‌ها، باکتری ها و میکروب‌ها می باشد . معمولا سیستم ایمنی بدن به عامل ایجاد کننده‌ی عفونت در
بدن حمله می کند، اما در افراد مبتلا به طاسی منطقه‌ای، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می کند. البته خوشبختانه، در همه‌ی موارد فولیکول‌های مو به طور کامل از بین نمی روند و ظرف چند ماه دوباره بازمی‌گردند.
ژنتیک
تصور می شود که برخی از افراد به‌طور ژنتیکی مستعد ابتلا به ریزش مو یا طاسی هستند. برخی از ژن‌ها احتمال ابتلای فرد به آلوپسی آره‌آتا (آلوپسی سکه‌ای) را افزایش می دهند.
در ۱ مورد از هر ۵ مورد مبتلا به آلوپسی، این بیماری به‌طور ژنتیکی به فرد منتقل شده است و به همین خاطر است که پزشکان و محققان تصور می کنند که احتمال بروز این بیماری با داشتن سابقه‌ی خانوادگی بسیار بالاتر است.
سایر علل
برخی از بیماری‌ها و همینطور انجام برخی از درمان‌های خاص باعث بروز ریزش مو می شوند:
آنمی (کم‌خونی یا کمبود گلبول‌های قرمز خون)
استرس و فشار روانی (از جمله مرگ عزیزان)
عفونت‌های قارچی
انجام شیمی‌درمانی – داروهای مخصوص درمان سرطان
زنانی که باردار هستند و یا به تازگی زایمان کرده‌اند نیز ممکن است به ریزش مو دچار شوند.
ابتلا به آلوپسی آره‌آتا (طاسی منطقه‌ای یا سکه‌ای) در بین افرادی که به دیگر بیماری‌های خودایمنی مبتلا هستند، بیشتر شایع است. از جمله:
بیماری‌های تیروئید- بیماری‌هایی که موجب اختلال در عملکرد غده‌ی تیروئید می شوند مانند پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)
دیابت
ویتیلیگو(بیماری که باعث تشکیل لکه‌های سفید رنگ بر روی پوست می شود.)
آلوپسی آره‌آتا (طاسی سکه‌ای) همچنین در بین افراد مبتلا به سندرم داون و افراد مبتلا به بیماری‌های ارثی که موجب نقص‌های یادگیری و نقص فیزیکی می شود، بیشتر شایع است. بیش از ۱ مورد از هر ۲۰ مورد بیمار مبتلا به سندرم داون به آلوپسی آره‌آتا مبتلا می شوند.
بیماری‌های خودایمنی
بیماری خودایمنی به بیماری ای گفته میشود که در آن سیستم ایمنی بدن، (سیستم محافظ بدن که برای حفاظت از بدن در برابر عفونت‌ها آنتی بادی تولید می کند) به اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن حمله می کند.
هورمون‌ها
هورمون‌ها گروهی از مواد شیمیایی بسیار قوی هستند که توسط بدن تولید می شوند و تاثیرات بسیار متنوع و گسترده‌ای دارند.
تستوسترون
تستوسترون هورمون جنسی مردانه است که در تولید اسپرم و همچنین رفتارهای جنسی و بروز مشخصه‌های مردانه در فرد (مانند صدای دورگه) تاثیر دارد. زنان نیز در بدن خود دارای مقادیر بسیار کمی از هورمون تستوسترون هستند.
غده تیروئید
غده‌ی تیروئید در گردن قرار دارد و هورمون‌هایی تولید می کند که وارد جریان خون می شوند. این هورمون‌ها روند رشد و متابولیسم بدن را کنترل می کنند.
تلوژن افلوویوم
تلوژن افلوویوم یک نوع ریزش مو موقت است که در نتیجه‌ی واکنش بدن به شرایط مختلف ایجاد می شود، از جمله:
- تغییرات هورمونی در بدن مانند تغییرات هورمونی ایجاد شده در زمان بارداری
- یک بیماری کوتاه‌مدت مانند عفونت شدید یا انجام جراحی
- ابتلا به بیماری طولانی مدت یا مزمن مانند سرطان یا اختلالات کبدی
- تغییر در رژیم غذایی مانند گرفتن رژیم غذایی کم‌کالری
- مصرف برخی دارو‌ها مانند داروهای ضدانعقاد خون (داروهایی که مانع از تشکیل لخته در خون می شود) یا داروهای بتا-بلوکر (که در درمان بیماری‌های مختلف مانند فشار خون بالا به کار می رود)
ریزش مو چگونه تشخیص داده می شود؟
معمولا پزشک با شنیدن شرح حال بیمار و علائم او و همچنین معاینه و ارزیابی دقیق پوست او می تواند مشکل آلوپسی را به درستی تشخیص دهد. تست‌ها یا آزمایشات بیشتری که ممکن است انجام شوند عبارتند از:
- تست کشش مو برای تخمین نسبت موهایی که در فاز آناژن هستند، به موهایی که در فاز تلوژن هستند.
- تست پوست با لامپ مخصوص فرابنفش
- نمونه‌برداری از جوش‌ها و دانه‌های حاوی موی زیرپوستی برای بررسی وجود باکتری و ویروس
- نمونه‌برداری از پوست و مو برای بررسی ابتلا به قارچ
- انجام آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید و سرولوژی
روش‌های درمان ریزش مو چیست؟
داروهای موضعی
داروهای موضعی که برای درمان ریزش مو تجویز می شوند می توانند به صورت‌های مختلف مانند شامپو، قطره، فوم، اسپری، محلول و غیره باشند. یکی از این داروهای شناخته شده که ممکن است بخواهید امتحان کنید داروی RegenePure است. همچنین در صورتی که به دنبال
داروی ریزش موی قویتری هستید می توانید از شامپوهای حاوی کتوکونازول (Ketoconazole )، داروی فیناستراید و یا محلول ماینوکسیدیل (Minoxidil ) استفاده کنید.
مزوتراپی
مزوتراپی یکی از روش‌های درمان قطعی ریزش مو هم برای مردان و هم زنان و درمان آلوپسی آره آتا است که موجب تحریک موها به رشد مجدد میشود. انجام این درمان همچنین موجب تاخیر در بروز طاسی در مردان می شود. برخی از علائمی که باید نسبت به بروز آن هوشیار
باشید و در صورت دیدن آنها برای مزوتراپی اقدام کنید عبارتند از: نازک شدن موها، ریزش موها به صورت ناحیه‌ای و ریزش موها به‌طور کلی. در این روش ویتامین‌ها ، داروی ریزش مو و مواد دیگری به سر تزریق می شوند که جریان خون در سر افزایش پیدا کند و به پیاز و فولیکول موها
خون و مواد غذایی بیشتری برسد و در نتیجه رشد موها بهبود پیدا کند. تعداد جلسات مورد نیاز این روش به طور میانگین ۵ جلسه است که طی یک دوره‌ی ۴ تا ۶ ماهه انجام می شود، اما شرایط و نیازمندی‌های هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است و تعداد جلسات درمانی و فواصل
آنها با توجه به شرایط بیمار تعیین می شود. از جمله مزایای مزوتراپی و تزریق داروی ریزش مو این است که این روش دردناک نیست، نیازی به گذراندن دوره‌ی بهبودی ندارد، وضعیت عمومی سلامتی و روحیه‌ی شما را بهبود می دهد. بیمارانی که با این روش درمان می شوند عقیده
دارند که این درمان باعث می شود که آنها احساس بهتری نسبت به خود و ظاهر خود داشته باشند. این روش هیچ محدودیت سنی ندارد.
درمان با پی.آر.پی (پلاسمای غنی از پلاکت)
در این روش برای درمان ریزش موی سر ابتدا مقداری خون از بیمار گرفته می شود، درست مانند زمانی که شما آزمایش خون می دهید، سپس خون گرفته شده در یک دستگاه مخصوص قرار داده می شود و خون در حدود ۱۵ دقیقه در دستگاه گردش داده می شود. این کار باعث
می شود که پلاسمای رقیق و شفاف از پلاسمای غنی شده از پلاکت جدا شود و پلاسمای غنی شده از پلاکت همان قسمتی است که برای تزریق در پوست سر بیمار استفاده می شود. نحوه‌ی تزریق و رساندن پلاسمای غنی از پلاکت در بیماران مختلف متفاوت است و ممکن
است این کار با تزریقاتی با سوزن‌های بسیار باریک (مانند مزوتراپی) انجام شود و یا برای تزریق آن در زیر پوست سر، برش‌های کوچکی در پوست سر ایجاد شود. دوره‌ی درمان ریزش موی سر با پی.آر.پی (PRP) بین ۳ تا ۹ ماه طول می‌کشد و بعد از آن تنها کافیست که سالی یکبار
این درمان را تکرار کنید تا پزشک متخصص وضعیت موهای شما را چک کند و نتایج درمانی را حفظ کند.
جراحی کاشت مو
در صورتی که میزان ریزش مو و طاسی بسیار شدید باشد، انجام جراحی کاشت مو توصیه می شود و این درمان تنها راه حلی است که برای ریزش موی شدید به نتیجه می رسد. این روش درمانی نسبت به روش‌های درمانی دیگر هزینه بر تر است.
استفاده از کلاه‌گیس
استفاده از کلاه‌گیس، یکی از راه حل‌هایی است که معمولا کمتر مورد بحث قرار میگیرد اما به هر حال راه حل مناسبی می‌تواند باشد. البته ما در مورد استفاده از کلاه‌گیس به شما هشدار می دهیم چرا که در این مورد باید بسیار احتیاط کنید. استفاده از کلاه‌گیس می تواند با
خطرات بسیاری همراه باشد.
