حلقه معده – باند معده
کلینیک پریما
۰۲۱۲۲۸۱۵۷۴۹
تا همین اواخر حلقه معده یا باند معده محبوب‌ترین روش در میان انواع جراحی‌های مبارزه با چاقی بود. این روش عمدتاً به دلیل داشتن یک جراحی بسیار ساده، سریع و ارزان بسیار پر طرف‌دار شد. اما متأسفانه در حال حاضر به نظر می‌رسد که خطرات و مشکلات بیش از حدی در این روش وجود دارد که منجر به حذف آن از
برنامه‌ی درمانی چاقی در بسیاری از کشورهای جهان شده است. با این حال حلقه معده منجر به از دست دادن حدود ۴۰ الی۵۰ درصد از وزن اضافی میشود، ولی نتایج به طور گسترده‌ای متفاوت هستند. جراحی کاهش وزن دارای حداقل تهاجم و روشی ایمن است. حلقه یا باند معده با یک جراحی ساده دور معده جاگذاری
میشود و لوله‌ی ارتباطی آن در زیر سطح پوست قرار می‌گیرد و با کمک تزریق مواد تنگ و گشاد خواهد شد.
کاندیدهای جراحی حلقه معده (باند معده)
به طور کلی جراحی‌های کاهش وزن به افرادی که به شدت دارای اضافه وزن هستند و کسانی که قادر به از دست دادن وزن خود با رژیم غذایی ورزش و دارو نیستند پیشنهاد میشود. انتخاب نوع جراحی به بسیاری از عوامل از جمله میزان چاقی و شرایط جسمی و روحی فرد و نظر پزشک بستگی دارد. این روش بیشتر برای
افرادی مناسب است که:
- افراد چاقی دارای شاخص توده بدنی ما بین ۳۵ الی ۴۰؛
- افراد دارای شرایط خاص تغذیه‌ای مانند کودکان دارای چاقی مفرط و زنانی که قصد بارداری در آینده را دارند؛
- عدم تمایل مفرط به خوردن مواد غذایی شیرین (زیرا این روش تمایل به ریزه‌خواری به خصوص انواع شیرین آن را تشدید خواهد کرد.)؛
- عدم بارداری در حال حاضر؛
- عدم سابقه‌ی جراحی در معده و مری؛
- عدم سابقه‌ی حساسیت بدنی به اجسام خارجی؛
- عدم مصرف سیگار و الکل؛
- عدم ابتلا به بیماری قلبی، بیماری التهابی روده، سیروز کبدی و کم‌کاری تیروئید.
نحوه‌ی عمل جراحی حلقه معده (باند معده)
ترک سیگار و تعهد به داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام ورزش از ملاک‌های تعیین کننده آمادگی فرد برای این روش است. قبل از عمل ابتدا آزمایش‌های کنترلی و بررسی‌های لازم برای تعیین سلامت جسمی فرد انجام خواهد. در این روش جراح با استفاده از لاپاراسکوپی یک حلقه سیلیکونی کوچک را در اطراف قسمت
بالایی معده قرار می‌دهد. در این تکنیک جراح معده را به دو قسمت نامساوی تقسیم می‌کند و قسمت بالایی معده را به شکل یک کیسه کوچک از مابقی قسمت‌های معده کمی جدا می‌سازد. مواد غذایی ابتدا باید از طریق این کیسه کوچک که فقط ۱ الی ۲ سانتی متر عرض دارد عبور کنند، سپس به سایر قسمت‌های معده
منتقل شوند. در داخل باند یا حلقه معده یک بالن کوچک قرار دارد که جراح می‌تواند از طریق لوله‌ای که در زیر سطح پوست قرار داده شده است، آن را پر یا خالی کند. این کار به حلقه معده این اجازه را می‌دهد تا تنگ‌تر یا شل‌تر شود. با تنگ شدن حلقه، حجم معده کاهش و فرد مواد غذایی کمتری مصرف خواهد کرد و همین امر
منجر به لاغری خواهد شد.
مزایای حلقه معده (باند معده)
این روش علی رغم مشکلاتی که نسبت به روش‌های دیگر جراحی چاقی دارد، ولی از مزایای نیز برخوردار است که عبارتنداز:
- حلقه معده قابلیت خارج‌سازی آسان دارد و به عبارتی یک جراحی قابل برگشت محسوب میشود که در صورت مفید نبودن یا داشتن عارضه این امکان را به فرد و جراح می‌دهد که همه چیز به حالت قبل از جراحی بازگردد؛
- قابلیت تنظیم شدن حلقه یا باند معده این امکان را به فرد می‌دهد تا در مواقع ضروری مثلاً بیماری خاص یا بارداری که تغذیه فرد باید مورد توجه و اهمیت قرار گیرد، برای مدتی شل و سپس تنگ شود؛
- باز نبودن نوع جراحی و انجام آن به کمک لاپاراسکوپی فرد را کمتر در معرض درد، ناراحتی و مشکلات پس از جراحی قرار می‌دهد؛
- هزینه‌ی انجام آن از بسیاری از جراحی‌های چاقی دیگر کمتر است؛
- در روش حلقه یا باند معده شکل و ظاهر معده هیچ تغییری دائمی‌ای نمی‌کند؛
- نیاز به دارو و مکمل غذایی در این روش جراحی چاقی محدود است.
خطرات و عوارض حلقه معده (باند معده)
برای اولین بار این روش حلقه برای درمان فتق معده پیشنهاد شد. پس از عدم مؤفقیت آن تا نود درصد موارد فتق معده، بار دیگر به عنوان یک عمل جراحی کاهش وزن به کار گرفته شد. ولی از حدود سال ۲۰۰۵ مشکلات و عوارض ناشی از حلقه معده روز به روز بیشتر و آشکارتر شد. بارزترین خطرات و عوارض ناشی از حلقه معده
شامل:
غیر ممکن شدن تغذیه سالم بزرگ‌ترین مشکل حلقه معده است. مشکل اصلی مربوط به قطر داخلی کیسه ایجاد شده است که این اجازه را به افراد نمی‌دهد تا به طور عادی از میوه، سبزیجات، سالاد، نان و گوشت استفاده کنند. زیرا این کیسه به سرعت پر شده و منجر به بروز استفراغ در فرد میشود
استفراغ مداوم فرد را تحریک می‌کند تا به مصرف مواد غذایی فاقد ارزش غذایی چون شکلات، چیپس و … روی بیاورند و در نهایت به دلیل تغذیه ناسالم دچار انواع امراض و بیماری‌های مربوط به کمبود مواد غذایی چون پوکی استخوان، بیماری قلبی، خستگی شدید، ریزش مو و گرفتگی عضلانی شود. تهوع و استفراغ در اغلب
موارد می‌تواند با تنظیم سفتی باند یا حلقه کاهش یابد؛
حرکت حلقه به بالا و پایین می‌تواند منجر به آسیب دیافراگم یا ایجاد انسداد، ریفلاکس اسید معده، خونریزی و حتی سوراخ شدن معده علی رغم ایجاد اختلال در عملکرد آن شود. در این حالت فرد نه تنها وزن اضافه خواهد کرد، بلکه باید مشکلات ناشی از آن را نیز تا زمان خروج حلقه تحمل کند. متأسفانه تعداد زیادی از افرادی
که تحت جراحی حلقه معده قرار گرفتن یک مورد از چند عارضه‌ی آن را تجربه کردند؛
خطر مرگ ناشی از عمل جراحی حلقه یا باند معده کمتر از یک در ۳۰۰۰ است؛
عوارض جراحی جزیی مانند مشکلات ناشی از تنظیم حلقه، عفونت زخم یا خونریزی محدود در کمتر از ده درصد موارد رخ می‌دهد. بر خلاف جراحی بای پس معده، باندهای معده در جذب مواد غذایی دخالت نمی‌کنند و به همین دلیل، کمبود ویتامین پس از جاگذاری حلقه معده نادر است؛
مشکل دیگر مربوط به هزینه‌های ناشی از نیاز به تعویض آن هر ۴ الی ۵ سال است که با هر بار تکرار پر هزینه‌تر خواهد شد.
اقدامات پس از عمل جراحی حلقه معده (باند معده)
پس از عمل جراحی حلقه معده ممکن است فرد به داروهای ضد دردی برای کمک به کنترل ناراحتی و درد نیاز پیدا کند. انجام یک رادیوگرافی از معده برای بررسی وضعیت صحیح حلقه لازم است. پزشک مربوطه دستورالعمل خاصی برای اقدامات پس از عمل حلقه معده در دسترس فرد قرار می‌دهد. در این دستورالعمل بر نوع مواد
غذای مصرفی تا ۲ هفته ابتدایی پس از عمل تأکید میشود. مصرف مایعات از ۶ الی ۸ ساعت پس از جراحی به صورت جرعه جرعه آغاز و از روز سوم به مواد غذایی نیمه جامد همانند سوپ صاف شده تبدیل میشود. پس از یک هفته می‌توان مصرف مواد غذایی جامد اما نرم را به آرامی و لقمه‌های کوچک آغاز کرد. مواد غذایی
باید با آرامش و به صورت کامل به منظور پیشگیری از تهوع و استفراغ جویده شود. باید از مصرف مایعات هم‌زمان با صرف غذا به دلیل پر شدن سریع حجم معده خودداری شود. غذا باید به صورت تکه‌های کوچک یا در صورت لزوم به شکل پوره صرف شود. به محض احساس سیری باید از خوردن دست کشید زیرا حتی یک قاشق
اضافه می‌تواند منجر به تهوع و استفراغ شود. استفراغ می‌تواند ناشی از تند خوردن، خوب نجویدن، پرخوری و بزرگ لقمه گرفتن باشد.
پزشک ممکن است فرد را برای مشاوره تغذیه پس از عمل و برنامه‌ریزی صحیح برای تأمین پروتئین کافی، ویتامین‌ها، مواد معدنی هم‌زمان با کاهش وزن ارجاع دهد. با شروع مواد غذایی جامد پزشک حلقه معده را تنظیم و معده را تنگ‌تر خواهد کرد تا جلوی افزایش مصرف مواد غذایی را بگیرد. در صورت بروز تهوع و استفراغ شدید
یا عدم تغییر وزن بعد از چند ماه باید برای تنظیم مجدد حلقه یا باند معده به پزشک مراجعه شود. فرد پس از گذشت دو ماه از جراحی باند معده می‌تواند فعالیت بدنی و ورزش را آغاز کند تا به روند لاغری خود سرعت بخشد.
پس از این عمل جراحی، کاهش وزن معمولاً به صورت تدریجی اما با شیب ثابت رخ می‌دهد. برخی از افراد همچنان به از دست دادن وزن تا ۳ سال بعد از جراحی ادامه می‌دهند. با این حال همیشه کاهش وزن برای فرد هیجان انگیز وخوشحال‌کننده نخواهد بود و در برخی موارد دیده شده که به دلیل تغییراتی در رژیم غذایی و
سبک زندگی فرد دچار افسردگی و ناامیدی خواهد شد که با کمک مشاوره روانشناسی بهبود می‌یابد.
برای نتیجه گرفتن تاز این روش باید در انتخاب نوع مواد غذایی مصرفی بسیار دقت کرد، زیرا مصرف مواد غذایی پرچرب و شیرین مانند انواع سس، کره و تنقلات شیرین می‌تواند به دلیل کالری فراوان مانع لاغری فرد شود.
